FAQs on copyright for consumers
The Frequently Asked Questions (FAQs) on copyright help inform all European consumers about what is legal and what is not when using copyright protected content, such as music or film, on the internet.As an extension of this successful initiative, the FAQs on copyright for teachers will provide teachers and students from the EU with clear and accurate information on what use of copyright protected content is allowed in the context of education.
15 questions from consumers on copyright for all EU Member States
Answers to the FAQs are given for all EU Member States. They are available in English and at least one of the official languages of the Member State in focus.How does copyright affect your daily life?
Click on a country in the map or select a country from the list to show the answers for the country:
Showing the answers for the country: Netherlands Read in: Nederlands | English .
10. Wat zijn auteursrechtheffingen?
15. Hoe weet ik wanneer een werk legaal of illegaal online wordt aangeboden?
1. Wat betekenen en omvatten auteursrecht en naburige rechten, en is dit hetzelfde over de hele wereld?
Het verschil tussen auteursrecht en naburige rechten is het best uit te leggen aan de hand van een voorbeeld: een lied geschreven door een tekstschrijver komt in aanmerking voor bescherming onder het auteursrecht, terwijl de uitvoering van dat lied door een musicus beschermd wordt als naburig recht. Auteursrecht beschermt werken gecreëerd door de auteur, zoals het lied geschreven door de tekstschrijver hiervoor. Naburige rechten omvatten een scala aan rechten die er veelal op gericht zijn de arbeid of investeringen van individuen of ondernemingen te beschermen in activiteiten die aan dat auteursrecht gerelateerd zijn, zoals de uitvoering van het lied hiervoor. Auteursrecht en in mindere mate naburige rechten zijn voorwerp van internationale regelgeving die bijdraagt aan de harmonisatie op dit vlak. Er bestaan echter verschillen per land.
2. Wie is rechthebbende op auteursrecht en hoe komt auteursrecht ten goede aan makers, rechthebbenden, consumenten, de maatschappij, economie en cultuur als geheel?
De Nederlandse Auteurswet erkent de maker van het werk als de auteur, en dus auteursrechthebbende, daarvan. Dit kan anders zijn in specifieke situaties waarbij sprake is van door werknemers gemaakte werken en bepaalde, in opdracht gemaakte werken. Auteursrecht is maatschappelijk van toegevoegde waarde omdat het tegemoetkomt aan alle relevante belangen, waaronder die van makers, rechthebbenden en gebruikers, door een scala aan afwegingsmechanismen (uitzonderingen en beperkingen), zoals duidelijk tot uiting komt in de wetgeving en vaak wordt toegepast in rechterlijke beslissingen.
3. Krijg ik automatisch auteursrechtelijke bescherming als ik, bijvoorbeeld, een foto neem met mijn telefoon, of moet ik mijn werk registreren om voor bescherming in aanmerking te komen.
Er zijn geen formaliteiten vereist om in aanmerking te komen voor auteursrechtelijke bescherming. Het werk dient een eigen intellectuele schepping te zijn van de maker.
4. Wat houdt auteursrechtinbreuk in? Kan ik in de problemen komen bij auteursrechtinbreuk. Wat als ik niet op de hoogte was dat ik inbreuk heb gemaakt op een auteursrechtelijk beschermd werk?
Praktisch gesproken betekent auteursrechtinbreuk dat je een auteursrechtelijk beschermd werk mededeelt of beschikbaar stelt aan het publiek, distribueert of verveelvoudigt, zonder de toestemming van de auteur of rechthebbende en je je ook niet kunt beroepen op een uitzondering of beperking. In juridisch termen betekent dat dan dat je exclusieve rechten die de wet aan de auteur of rechthebbende toekent schendt (daarop inbreuk maakt), tenzij het handelen gerechtvaardigd is door een wettelijke vrijstelling (uitzondering of beperking). Er zijn specifieke rechtsgevolgen verbonden aan auteursrechtinbreuk, zowel wat betreft civielrechtelijke maatregelen (bijv. verboden, schadevergoedingen) als strafrechtelijke sancties, dus ja, je hebt dan een juridisch probleem.
5. Onder welke omstandigheden kan ik auteursrechtelijk beschermde werken van derden gebruiken? Mij is verteld dat het gebruik van werken door anderen eenvoudigweg een citaat is en daarom altijd is toegestaan.
De Nederlandse Auteurswet bevat een aantal uitzonderingen en beperkingen op de beschermingsomvang die is toegekend aan de auteur of rechthebbende, zoals het citaatrecht. In dergelijke gevallen is het niet nodig om van tevoren toestemming te verkrijgen om het werk te gebruiken. De betrokken uitzonderingen of beperkingen moeten nauwkeurig bestudeerd worden omdat deze onderhevig zijn aan specifieke voorwaarden die dergelijk legitiem gebruik afbakenen.
6. Is het mij toegestaan auteursrechtelijk beschermde muziek te gebruiken als een soundtrack voor een home video die ik heb gemaakt en wil uploaden op een videoplatform?
Nee, tenzij je specifieke toestemming hebt verkregen van de auteur of rechthebbende van die muziek. In het algemeen moet je voor iedere handeling die (een deel van) een werk, zoals bovengenoemd lied, openbaarmaakt of beschikbaar stelt aan het publiek, verveelvoudigt of distribueert, specifieke toestemming hebben (bijv. een creative commons licentie) tenzij het gebruik is toegestaan op grond van een uitzondering of beperking. De uitzondering van het citaatrecht zou in specifieke gevallen uitkomst kunnen bieden, mits het gebruik aan de hiervoor specifieke voorwaarden beantwoordt.
7. Is het toegestaan een kopie van een auteursrechtelijk beschermd werk te verstrekken aan een familielid of een vriend?
Algemeen gesproken, nee. Hoewel het maken van een privé-kopie voor eigen, niet-commercieel gebruik is toegestaan, is het verstrekken van dergelijke kopieën aan derden, zoals familieleden of vrienden, in de regel niet toegestaan.
8. Is het toegestaan een auteursrechtelijk beschermd werk te downloaden van internet en maakt het iets uit welke technologie daarbij gebruik wordt en of ik slechts delen van het werk download?
Een werk (of delen van het werk) uit legale bron downloaden om er een kopie van te maken voor eigen, niet-commercieel gebruik is toegestaan. Zie verder vraag 7 over de regels over wat als ‘privé-kopie’ wordt beschouwd en welke eisen daarvoor gelden.
9. I probeerde een film van een dvd naar mijn computer te kopiëren, maar kon dit niet doen wegens zogenaamde ‘Technische Beschermingsmaatregelen’. Wat zijn dat en is het toegestaan die te omzeilen om privé-kopieën te maken?
Een ‘Technische Beschermingsmaatregel’ is een technische voorziening die bijvoorbeeld geïnstalleerd is op een dvd en dvd-speler en beoogt te verhinderen dat de gebruiker gebruikmaakt van ongeautoriseerde kopieën. Het maken van een ‘privé-kopie’ is in het algemeen toegestaan, mits inachtneming van de beperkingen als uitgelegd onder vraag 7. Het welbewust omzeilen van TPM’s is in beginsel verboden. TPM’s mogen niet worden ingezet om rechtmatig gebruik van het werk op grond van een uitzondering of beperking onmogelijk te maken.
10. Wat zijn auteursrechtheffingen?
Auteursrechtheffingen zijn heffingen die worden geïnd door collectieve beheersorganisaties die beogen de verspreiding van werken op de meest efficiënte manier, middels een collectief systeem dat een billijke vergoeding beoogt, te bewerkstelligen voor de auteurs voor het gebruik van het werk.
11. Pleeg ik auteursrechtinbreuk als ik een film bekijk via streaming in plaats van deze te downloaden van het internet?
Het maakt niet uit of er sprake is van het bekijken van een film via streaming of als deze van het internet gedownload is. Het criterium is of er sprake is van een illegale bron aangezien alleen content (zoals films, maar ook muziek, games etc.) die legaal wordt aangeboden mag worden gedownload of gestreamd. Downloaden of streamen uit illegale bron is verboden en levert een auteursrechtinbreuk op. De auteursrechthebbenden hebben namelijk geen toestemming gegeven.
12. Als auteursrechtelijk beschermde werken automatisch opgenomen worden in mijn berichten op sociale media platforms, ben ik daar dan verantwoordelijk voor en levert dat auteursrechtinbreuk op? Wat als ik daar naar link of ze embed in mijn eigen website of blog?
Er is geen precedent op dit gebied t.a.v. social media accounts.
In het algemeen, moet voor het gebruik van andermans werk toestemming worden verkregen, behoudens indien specifieke uitzonderingen van toepassing zijn (bijv. opinie, recensie). Bij gebreke van dergelijke toestemming, vergt de vaststelling van aansprakelijkheid een gedetailleerde analyse van de relevante feitelijke en contractuele situatie. Met betrekking tot uploaden geldt in beginsel dat indien de gebruiker het materiaal niet zelf geüpload heeft, hij of zij ook niet direct aansprakelijk is voor dergelijke uploads.
De andere vraag van het linken of embedden van werken van derden is voorwerp geweest van debat voor het Europese Hof van Justitie. In algemene zin geeft recente rechtspraak enerzijds aan dat het plaatsen van aanklikbare links naar beschermde werken moet worden aangemerkt als een ‘beschikbaarstelling’ en derhalve als een ‘handeling bestaande in een mededeling’ (Svensson, par. 20). Anderzijds geldt dat de kwalificatie van een dergelijke link als een auteursrechtelijke relevante handeling van ‘mededeling aan het publiek’ (bij gebreke van een uitzondering of beperking) afhankelijk is van aanvullende factoren, zoals of het werk via 'dezelfde technische wijze' beschikbaar wordt gesteld en of dit geschiedt aan een 'nieuw publiek', m.a.w. een publiek dat door de auteursrechthebbenden nog niet in aanmerking werd genomen toen zij toestemming verleenden voor de oorspronkelijke mededeling aan het publiek (Svensson, par. 24). Of het linken naar beschermde werken een auteursrechtelijke relevante handeling oplevert, is dus afhankelijk van de concrete omstandigheden van het geval.
13. Als ik een werk creëer en dat online upload, dan vragen de algemene voorwaarden van veel sites mij om mijn auteursrecht over te dragen. Betekent dat dan dat ik al mijn rechten daarin in de toekomst verlies?
Dit hangt af van de specifieke voorwaarden. Het is daarom aanbevolen dat consumenten zorgvuldig dergelijke gebruiksvoorwaarden lezen. In de meeste gevallen zullen deze voorwaarden een clausule bevatten voor een rechtenoverdracht, maar voor de interpretatie daarvan is het toepasselijk recht van belang. Het is essentieel dat consumenten zich goed afvragen of ze dergelijke voorwaarden redelijk en noodzakelijk vinden. Consumenten moeten zich dus bijv. afvragen: is complete overdracht noodzakelijk of is een eenmalige licentie voldoende, waarom dient de site over het auteursrecht van MIJN werk te beschikken? Als de consumenten de voorwaarden omtrent auteursrecht van een bepaalde website disproportioneel achten, dan is het aanbevolen dat deze consumenten daaraan uiting geven door die site niet te gebruiken voor het uploaden van hun werken. In Nederland is recent wetgeving ingevoerd om de contractuele positie van auteurs verder te versterken. Zelfs als gebruikers overigens instemmen met volledige overdracht van hun exploitatierechten, laat dit hun morele rechten die op het werk rusten onverlet ( bijv. het recht op naamsvermelding als auteur van het werk).
14. Mijn avatar is gebaseerd op mijn favoriete filmster, stripheld of sportclub. Kan ik in de problemen komen voor auteursrechtinbreuk of inbreuk op andere wetgeving?
Hoewel dit afhangt van de uitleg en mate van gebruik door de eindgebruiker, is in het auteursrecht bepaald incidenteel of parodiërend gebruik toegestaan, terwijl in het Europese Gemeenschapsmerkenrecht niet-commercieel gebruik eveneens is toegestaan. In praktisch opzicht, is het evenwel raadzaam altijd eigen grafisch materiaal te gebruiken (te ontwerpen of laten ontwerpen), in plaats van andermans grafisch materiaal dat mogelijk beschermd is onder auteursrecht, merkenrecht of portretrechten.
15. Hoe weet ik wanneer een werk legaal of illegaal online wordt aangeboden?
Dit varieert. In veel gevallen is het duidelijk: iTunes of NetFlix zijn legale bronnen, terwijl The Pirate Bay of PopCorn Time illegale bronnen zijn. In andere situaties is het moeilijker om onderscheid te maken tussen legale en illegale bronnen. Om gebruikers daarbij te helpen hebben vertegenwoordigers van de creatieve sector in Nederland de website The Content Map (http://www.thecontentmap.nl/) ontwikkeld, die een uitgebreide lijst met legale websites en bronnen van digitale inhoud biedt. Dit is echter geen uitputtende lijst. Het feit dat een bron niet is opgenomen, betekent dus niet dat die bron niet legaal zou zijn.
Disclaimer
The answers to the Frequently Asked Questions (FAQs) were finalised on the date indicated as the status date on the website. Gathering up-to-date information from 27 Member States is an extensive exercise. While the EUIPO tries to keep the information up-to-date, new case-law or legislative reforms may impact the content of the FAQs. Neither the EUIPO nor any person acting on behalf of the EUIPO is responsible for the use which might be made of the FAQs.